Στο 29ο τεύχος του “Newsletter of Environmental, Disaster, and Crises Management Strategies”, που εκδίδεται από το Π.Μ.Σ. "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών παρουσιάζονται συγκεντρωτικά τα πρώτα επιστημονικά δεδομένα από το μεγάλο σεισμό που έπληξε στις 6 Φεβρουαρίου εκτενή περιοχή στη ΝΑ Τουρκία και στη Συρία.

Τελευταία ενημέρωση: 14.03.2023, 17:16

Στις 6 Φεβρουαρίου και ώρα (Τουρκίας) 04:17 εκδηλώθηκε σεισμική δόνηση μεγέθους 7,8 στην κεντρική Τουρκία. Η δόνηση είχε μικρό εστιακό βάθος, έγινε αισθητή σε ευρεία έκταση μέχρι και την Κύπρο και προκάλεσε καταρρέσεις κτιρίων και υποδομών σε μιά σειρά πόλεων της Τουρκίας και της Συρίας. Ακολούθησε το μεσημέρι της ίδιας ημέρας νέα δόνηση μεγέθους 7,5 με επίκεντρο σε γειτονικό ρήγμα.

Ο αριθμός των νεκρών σε Τουρκία και Συρία ξεπερνά μέχρι στιγμής τους 55700, ενώ παραμένει άγνωστος ο αριθμός των εγκλωβιζομένων στις πληγείσες περιοχές. Η μετασεισμική δραστηριότητα είναι έντονη και οι καιρικές συνθήκες καθόλου ευνοϊκές. Δέκα ημέρες μετά την εκδήλωση του σεισμού ο αριθμός των εκτοπιζόμενων που αναζητούν στέγη ανέρχεται σε 215000. Μέχρι το βράδυ της 18ης Φεβρουαρίου περισσότεροι από 430000 άνθρωποι εγκατέληψαν την πληγείσα ζώνη, ενώ 313720 φιλοξενοούνται σε δημόσιους ξενώνες, ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα.  

Ειδικά στην Τουρκία, συνολικά 50576 κτίρια έχουν είτε καταρρεύσει, είτε υποστεί σοβαρές ζημιές, σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχείρισης Καταστροφών (AFAD). 

Με εντολή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η Ελλάδα ανταποκρίθηκε άμεσα στο αίτημα της Τουρκίας για αποστολή βοήθειας για αντιμετώπιση των καταστροφικών συνεπειών του ισχυρού σεισμού και το απόγευμα της ίδιας ημέρας αναχώρησε ομάδα 21 πυροσβεστών από την 1^η ΕΜΑΚ με δύο διασωστικούς σκύλους και ειδικό διασωστικό όχημα. Την ομάδα συνοδεύει ένας Αξιωματικός-Μηχανικός του Πυροσβεστικού Σώματος με εξειδίκευση στην υποστύλωση σε ερείπια κτηρίων που έχουν καταρρεύσει, πέντε γιατροί και διασώστες από το ΕΚΑΒ καθώς και ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Ευθύμης Λέκκας.

Η αποστολή έφτασε πρώτη στη γείτονα χώρα και επιχειρεί κατόπιν υπόδειξης των τουρκινών αρχών στην Αντιόχεια κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Συνεχείς τηλεοπτικές ή τηλεφωνικές συνδέσεις με την αποστολή μεταφέρουν το κλίμα και την κατάσταση που επικρατεί. Η ελληνική ομάδα έχει καταφέρει να απεγκλωβίσει μέχρι στιγμής τρία παιδιά 7, 9 και 15 ετών, έναν άνδρα 50 ετών και μία γυναίκα 30 ετών. Μέχρι το βράδυ της Πέμπτης 9 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκαν από το σύνολο των 88 διεθνών αποστολών συνολικά 58 επιτυχείς διασώσεις.

Ταυτόχρονα ενεργοποιήθηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας για παροχή βοήθειας προς την Τουρκία, ενώ στις 8 Φεβροαυρίου ο Μηχανισμός ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα της Συρίας. Μαλαισία, Η.Π.Α., Ρωσία, Ελβετία μεταξύ των λοιπών χωρών που έχουν στείλει αποστολές για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Τουρκία.

Από πλευράς Ελλάδας δεύτερη ομάδα της ΕΜΑΚ αναχώρησε το απόγευμα της Πέμπτης από Θεσσαλονίκη, συγκροτούμενη από 15 διασώστες της ΕΜΑΚ, έναν εκπαιδευμένο σκύλο και δύο οχήματα, ενώ συνοδεύονται από τρία άτομα του ΕΚΑΒ και έναν αξιωματικό μηχανικού του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ 30 εκπαιδευμένοι εθελοντές της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης από όλη την Ελλάδα με σκύλο έρευνας και διάσωσης και εξειδικευμένο εξοπλισμό αναχώρησαν το βράδυ της ίδιας ημέρας.

Η ελληνική αποστολή έρευνας και διάσωσης επιστρέφει το βράδυ της Κυριακής 13 Φεβρουαρίου, εφόσον οι επιχειρήσεις έχουν περάσει στο πέμπτο και τελευταίο στάδιο, την "έρευνα και ανάκτηση πλήρους εύρους στο πεδίο", σύμφωνα με τα ειδικά πρωτόκολλα. Στο στάδιο αυτό, το έργο των διασωστών σταδιακά ολοκληρώνεται και πλέον αναλαμβάνουν στα ερείπια των κτιρίων τα σκαπτικά μηχανήματα. Τα 27 μέλη της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης επέστρεψαν το βράδυ της Δευτέρας 15 Φεβρουαρίου έχοντας επιχειρήσει σε 13 κτήρια που είχαν καταρρεύσει, λειτουργώντας πάντα υπό τις οδηγίες της τουρκικής AFAD και χρησιμοποιώντας όλο τον διασωστικό εξοπλισμό που είχαν στη διάθεσή τους και τη βοήθεια του σκύλου έρευνας που ακούει στο όνομα Speedy.

Οι ομάδες διάσωσης εξακολουθύν τις επιχειρήσεις, ανασύροντας ζωντανούς ανθρώπους μέχρι και 296 ώρες μετά την εκδήλωση του σεισμού. Την ίδια ώρα έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης για 113 κατασκευαστές, τουλάχιστον 54 εκτων οποίων έχουν συλληφθεί.

Τη Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου, 7 ημέρες μετά την εκδήλωση της δόνησης, ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις απομάκρυνσης των συντριμιών από τα κατεδαφισμένα κτίρια. Την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε από την AFAD ότι οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης έχουν ολοκληρωθεί στην πληγείσα ζώνη, με εξαίρεση τις επαρχείες Kahramanmaras και Hatay.

Οι διδάσκοντες και τα στελέχη του "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις σε επιστημονικό, τεχνικό και ανθρωπιστικό επίπεδο.

Ο Ομότιμος Καθηγητής του Ε.Μ.Π. Παναγιώτης Καρύδης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ και διδάσκων στο ΠΜΣ Μανώλης Βασιλάκης,ο Επιστημονικός Συνεργάτης και διδάσκων στο ΠΜΣ Δρ Σπύρος Μαυρούληςκαι ο MSc και Μεταπτυχιακός Φοιτητής του ΠΜΣ Ιωάννης Αργυρόπουλος κατεύθασαν το πρωί της 8ης Φεβρουαρίου στην Τουρκία για την ενίσχυση του επιστημονικού και τεχνικού σκέλους της αποστολής. Η ελληνική επιστημονική αποστολή κατευθύνεται από τις 9 Φεβρουαρίου στις βορειότερες της Αντιόχειας πληγείσες περιοχές, προκειμένου να αποκτήσει συνολική εικόνα της κατάστασης, και να πραγατοποιήσει επιτόπια έρευνα και εντόπισε επιφανειακή διάρρηξη του σεισμικού ρήγματος κοντά στην πόλη Nurdağı.

Στο συνδυασμό πολλών παραγόντων (μεγέθους δόνησης, φαινομένου "αρμονικής κατάρρευσης" και κακής κατασκευής) αποδίδει ο Ομότιμος Καθηγητής του Ε.Μ.Π. Παναγιώτης Καρύδης το μέγεθος και το εύρος της καταστροφικότητας.

Με πρωτοβουλία της Χριστίνας Λέκκα και της Δρ Φοίβης Σπέη, συλλέγονται είδη πρώτης ανάγκης για τους πληγέντες. σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο και Σύλλογο Εργοθεραπευτών της Τουρκίας και τα είδη που συλλέχθηκαν ενσωματώθηκαν με αυτά της εκστρατείας του Πανεπιστημίου Αθηνών την 1η Μαρτίου, ενώ διεξήχθη μία πρώτη και έκτακτη, εντατική εκπαίδευση στη διαχείριση Κρίσεων και Καταστροφών για Εργοθεραπευτές στο πεδίο με τη Δρ Φοίβη Σπέη.

Στο μεταξύ, έρευνα με την υπογραφή της Δρ Μαρίας Μαυρούλη (απόφοιτη του ΠΜΣ), Δρ Σπύρου Μαυρούλη (διδάσκοντα στο ΠΜΣ) και των Καθηγητών Ευθύμη Λέκκα και Αθανάσιου Τσακρή (Αντιπρύτανη Διοικητικών Υποθέσεων του ΕΚΠΑ) που δημοσιεύτηκε κατά τραγική ειρωνία την επόμενη του σεισμού στην Τουρκία, αναδεικνύει τα προβλήματα σε επίπεδο δημόσιας υγείας, με τα οποία θα έρθουν αντιμέτωπες Τουρκία και Συρία την "επόμενη μέρα". Το paper είναι διαθέσιμο στο: https://www.mdpi.com/2076-2607/11/2/419

Επιπελόν σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο και Σύλλογο Εργοθεραπευτών της Τουρκίας, οργανώθηκε μία πρώτη και έκτακτη, εντατική εκπαίδευση στη διαχείριση Κρίσεων και Καταστροφών για Εργοθεραπευτές στο πεδίο με τη Δρ Φοίβη Σπέη.

Το βράδυ της 20ης Φεβρουαρίου νέος μετασεισμός μεγέθους 6.4 σημειώθηκε στην επαρχεία Hatay, ακολουθούμενος από 3 ακόμα δονήσεις μεγέθους 5.8, 3.9 και 4.5. Σύμφωνα με τον Υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας η σεισμική δραστηριότητα είχε ως απολογισμό έξι νεκρούς και 213 τραυματίες, ενώ υπήρξαν αρχικά και φόβοι για πιθανή εκδήλωση tsunami.

To τεύχος Newsletter με τίτλο "The 6 February 2023 Turkey-Syria Earthquakes", αποτέλεσμα επιτόπιας και βιβλιογραφικής έρευνας πεδίου της ερευνητικής ομάδας του ΠΜΣ δημοσιεύτηκε στις 21 Φεβρουαρίου και αναδημοσιεύτηκε από το EMSC στην πρώτη σελίδα στην ενότητα "Special Reports" και στο PreventionWeb.

Ενημερωτικές συνεντεύξεις από την αποστολή του Καθηγητή Ευθύμη Λέκκα, του Ομότιμου Καθηγητή Παναγιώτη Καρύδη και του Αναπλ. Καθηγητή Μανώλη Βασιλάκη:

Με πρωτοβουλία του ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" συγκεντρώνονται είδη πρώτης ανάγκης για τους πληγέντες των φονικών σεισμών σε Τουρκία και Συρία.

Η συλλογή θα πραγματοποιηθεί στον Τομέα Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (χάρτης).

Οδηγίες πρόσβασης:
Μετά την είδοδό σας στο κτίριο της Σχολής Θετικών Επιστημών, κινηθείτε ευθεία. Περίπου στα 60 μέτρα δεξία σας υπάρχει ασανσέρ και σκάλα. Ανεβαίνοντας έναν όροφο (στο ασανσέρ 2ος) θα βρεθείτε στο επίπεδο, όπου μετά την είσοδό σας στη μοναδική, γυάλινη πόρτα, θα κινηθείτε δεξιά (Τομέας Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας).

Συλλέγουμε:

• βρεφικά είδη (πάνες, κρέμες, γάλατα, φυσιομέρ)
• ζεστά ρούχα (κασκόλ, γάντια, σκούφους)
• τρόφιμα μακράς διάρκειας
• είδη προσωπικής υγιεινής (χαρτί υγείας, χαρτομάντηλα, σερβιέτες)

Παρακαλούμε επικοινωνήστε με τις Υπεύθυνες Συλλογής:
Χριστίνα Λέκκα: 6940000567
Φοίβη Σπέη: 6936072862